همواره امام حسن مجتبی علیه السلام، مهربانی را با مهربانی پاسخ می گفت، حتی پاسخ وی در برابر نامهربانی نیز مهربانی بود. چنان که نوشته اند، امام، گوسفند زیبایی داشت که به آن علاقه نشان می داد. روزی دید گوسفند، خوابیده است و ناله می کند. جلوتر رفت و دید که پای آن را شکسته اند. امام از غلامش پرسید: «چه کسی پای این حیوان را شکسته است؟» غلام گفت: «من شکسته ام.»
حضرت فرمود: «چرا چنین کردی؟» گفت: «برای اینکه تو را ناراحت کنم.» امام با تبسمی دل نشین فرمود: «ولی من در عوض، تو را خشنود می کنم، و غلام را آزاد کرد».1
همچنین آورده اند، روزی امام حسن مجتبی علیه السلام، مشغول غذا خوردن بودند که سگی آمد و برابر حضرت ایستاد. حضرت، هر لقمه ای که می خوردند، لقمه ای جلوی سگ می انداختند. مردی پرسید: «ای فرزند رسول خدا! اجازه دهید این حیوان را دور کنم.» امام فرمود: «دَعْهُ إِنِّی لَأَسْتَحْیی مِنَا للَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ یکونَ ذُو رُوحٍ ینْظُرُ فِی وَجْهِی وَ أَنَا آکلُ ثُمَّ لَا أُطْعِمُهُ؛ نه، رهایش کنید! من از خدا شرم می کنم که جانداری به صورت من نگاه کند و من در حال غذا خوردن باشم و به او غذا ندهم».2
1. باقر شریف القرشی، حیاة الامام الحسن بن علی(ع)، ج1، ص314.
2. بحارالانوار، ج43، ص352.
لب که می گشایی، کاینات، با تو به تسبیح می ایستند
و کلمات، آغاز رسیدن می شوند
زیباترین راه رسیدن به خداوند را آموخته ای.
می دانی که کلمات کلید رسیدن به ابدیتند.
باغ های ازل در کلمات مهربان تو جریان دارند.
زیباتر از آوازهای بی بهانه داوود، کلماتی اند که
برای حرف زدن با خداوند استفاده می کنی.
زیباتر از پرواز، قطره های اشک تواند که بر
گونه های مقدست جریان می گیرند.
تو آمده ای تا بوسه های ما، پیشانی گرامی تو
را برای آرام گرفتن داشته باشد.
هزار جان گرامی فدای هر قدمت
خاک امروز لبریز خوشبختی است؛
چرا که قدم های تو بی دریغ بر پیشانی خاک فرود خواهد
آمد،چون بارانی که مهربانی اش را از هیچ کس دریغ نمی کند.
آمدی چون نسیم.
آمدی؛ چون بادهایی که مهربانی نرمشان
را از تن جوانه های آرام، دریغ نمی کنند.
آمدی تا خواب آرام درختان، تا ابدیت جریان بگیرد و
روزها همیشه در روشنایی جریان بگیرند
و آفتاب پشت ابرها پنهان نماند و راه توبه
با دعاهای گرامی تو برای همیشه باز بماند.
تمام کلمات، به دنیا می آیند تا بی بهانه بر لب های تو جاری شوند.
حتی این همه کلمه در مقابل لب های همیشه ستایش گر تو کم می آورند.
تو آمده ای تا امام ماندگارترین دعاهای جاودانگی باشی.
آمده ای تا همیشه با دعاهای تو به خداوند نزدیک شویم.
انگار دعای همه پیامبران را از آدم تا خاتم صلی الله علیه و آله
ذکر گفته ای و اشک ریخته ای! امروز آمده ای تا
راز شگفت کلمات را به کائنات بیاموزی.
آمده ای تا رسول کلمات شگفتی باشی که همه نشانه های
خداوندند؛ کلماتی که واژه به واژه، بوی صبر
و عشق ومهربانی می دهند،
کلماتی از جنس مهربانی خداوند در اولین روزهای آغاز
آفرینش، کلماتی از جنس رستگاری، کلماتی که
بوی خالصانه تو را می دهند.
امام حسن مجتبی(ع):
دعای مومن یکی از سه فایده را دارد؛
یا برای او ذخیره می گردد
یا در دنیا برآورده می شود
یا بلایی را که می خواست به او برسد، از وی بر می گرداند
?تحف العقول ص202
? عمل
مردی از امام سجاد (علیه السلام) سؤالات متعددی کرد و امام به همه آنها پاسخ داد.
مرد خداحافظی کرد و هنوز از در خانه بیرون نرفته بود که با خودش گفت بهتر است تا اینجا هستم سؤالات دیگری هم بپرسم، شاید بعدها به دردم بخورند.
مرد هنوز حرفی نزده بود که امام به او گفت در کتاب مقدس انجیل نوشته شده از آنچه که نمی توانید به آن عمل کنید نپرسید، زیرا علمی که به آن عمل نشود باعث دوری از خداوند می شود.
منبع: کافی، جلد 1، حکمت 4